Collageen
Je hoort de term vaak bij verzorgingsproducten of reclames over huidcrèmes. Maar weet je ook wat het is en wat het voor je doet? Lees en bekijk hier alles wat je moet weten over collageen.
Inhoud
Enkele korte feiten over collageen
Medische toepassingen van collageen
Het lichaam produceert zelf collageen. Hoe werkt dat?
Waardoor verliezen we collageen?
Wat kun je doen om collageenafname te beperken?
Wat kun je doen om collageenproductie te stimuleren?
Behandelingen ter stimulering van de aanmaak van collageen
Enkele korte feiten over collageen
- Collageen komt voor in het hele lichaam, maar vooral in de huid, botten en bindweefsels.
- Sommige soorten collageen zijn zelfs sterker dan staal.
- Vanaf je 35e ga je minder collageen aanmaken.
- De productie van collageen neemt af door roken en blootstelling aan UV-licht.
- Cosmetische lotions die beweren dat ze het collageengehalte verhogen, zullen dit waarschijnlijk niet doen, omdat collageenmoleculen te groot zijn om door de huid te worden opgenomen.
- Met de leeftijd verzwakt collageen, wat leidt tot rimpels en kraakbeenproblemen.
- Het vermijden van tabak en overmatige blootstelling aan de zon en het volgen van een gezond voedings- en bewegingsregime kan helpen zichtbaar ouder worden te verminderen en collageen te beschermen, waardoor de huid, botten, spieren en gewrichten langer gezond blijven.
Wat is collageen?
Collageen is het meest voorkomende eiwit in ons lichaam (30% van alle eiwitten zijn collageen). Je kunt het zien als een hecht- of bindmiddel. Het houdt ons lichaam bijelkaar. Zonder zou ons lichaam gewoon uiteen vallen. Collageen zit in ons bindweefsel, onze botten, tanden, ogen en pezen.
Er zijn meer dan 25 natuurlijke vormen van collageen in ons lichaam. Hoe ouder we worden hoe minder collageen ons lichaam aanmaakt. Hierdoor wordt de huid minder strak en raakt hij gerimpeld.
Wat doet collageen?
Collageen geeft de huid een dikke, jeugdige, gezonde gloed. Maar het doet meer. Collageenvezels zijn erg sterk; zij geven de huid stevigheid. Hoe erg de huid uitgetrokken kan worden wordt bepaald door de collageenvezels. Collageenvezels hebben namelijk een zeer hoge treksterkte. Ons lichaam gebruikt daarom collageenvezels waar treksterkte belangrijk is:
- in de huid om de elasticiteit te creëren,
- in ligamenten en pezen die onze gewrichten en botten bij elkaar houden,
- In kraakbeen, zoals, gewrichtskraakbeen, om sterkte van de structuur te verzekeren.
Ook in botten, vaten, onze tanden en organen komt collageen in grotere hoeveelheden voor en vormt het de structuur.
Bij het ondersteunen van het lichaamsweefsel werkt het collageen samen met het elastine. Elastinevezels zijn erg elastisch; zij geven de huid haar elasticiteit. Hierdoor staat de huid strak (als we jong zijn tenminste) gespannen om ons lichaam. Deze combinatie van collageen en elastine is erg belangrijk voor veel delen van het lichaam. Onder andere voor de longen, en botten, maar ook de bloedvaten zijn ervan afhankelijk.
Het belang van collageen
Collageen vormt de basisstructuur van onze huid. Verschillende collageenvezels verbinden zich met elkaar en geven de huid stevigheid. De collageenvezels werken als een driedimensionale ‘vlecht’ van elastiekjes. Op jonge leeftijd is deze collageenstructuur van de huid zeer stevig en flexibel.
Collageen is niet alleen belangrijk voor het lichaam, maar heeft ook medicinale toepassingen. Het wordt gebruikt in sommige cosmetische ingrepen en wordt ook verkocht als voedingssupplement om te helpen met gewrichtsmobiliteit. Het wordt zelfs gebruikt voor ernstige brandwonden. Hier wordt het gebruikt om menselijke “huidvervangers” te creëren.
Een gebrek aan collageen kan zeer problematisch zijn. Er zijn zelfs genetische ziekten die verband houden met collageen-deficiëntie. Ostegenesis imperfecta, ook bekend als glasvochtziekte, is bijvoorbeeld het resultaat van een significant verlaagd collageenniveau. Het kan ook te wijten zijn aan de aanwezigheid van collageen, dat een lagere kwaliteit heeft dan normaal.
Medische toepassingen van collageen
Collageen is resorbeerbaar. Dit betekent dat het kan worden afgebroken, omgezet en opgenomen in het lichaam. Het kan ook worden gevormd tot samengeperste vaste stoffen of roosterachtige gels. Het brede scala aan functies en het feit dat het van nature voorkomt, maken het klinisch veelzijdig en geschikt voor verschillende medische doeleinden.
Collageen voor medisch gebruik kan afkomstig zijn van mensen, koeien, varkens of schapen.
- Fillers: collageeninjecties kunnen de contouren van de huid verbeteren en volumeverlies en rimpels opvullen. Fillers die collageen bevatten, kunnen cosmetisch worden gebruikt om lijnen en rimpels van het gezicht te verwijderen. Het kan ook littekens verbeteren, zolang deze geen scherpe rand hebben. Voor meer informatie over fillers en fillerbehandelingen, kijk hier: Fillers Den Haag of Lipfillers Den Haag
Collageen kan relatief oppervlakkige volumes opvullen. Meer uitgebreide openingen worden meestal gevuld met stoffen zoals vet, siliconen of implantaten.
- Wondverband: Collageen kan helpen wonden te helen door nieuwe huidcellen naar de wondlocatie te trekken. Het stimuleert de genezing en biedt ruimte voor nieuwe weefselgroei.
- Geleide weefselgroei: collageen is gebruikt in parodontale en implantaattherapie om de groei van specifieke typen cellen te bevorderen.
- Vasculaire protheses: Collageenweefseltransplantaten van donoren zijn gebruikt bij perifere zenuwregeneratie, in vaatprothesen en bij arteriële reconstructie.
- Behandeling van osteoartritis: Collageen-supplementen kunnen helpen bij de behandeling van artrose.
Het lichaam produceert zelf collageen. Hoe werkt dat?
Gelukkig is onze huid hernieuwbaar. De slimme moeder natuur heeft ons voorzien van onderling verbonden reparatiesystemen die werken om de ondersteunende structuren van de huid in goede vorm te houden: de Extra Cellulaire Matrix (ECM). ECM componenten zijn eiwitten die de driedimensionale structuur aan onze huid geven.
ECM
Voorbeelden zijn elastinevezels, collageenvezels, elastine en vulstoffen die daartussen zitten zoals fibrine en hyaluronzuur. Dit zijn de belangrijkste, maar lang niet de enige. ECM componenten zoals collageen en elastine ondergaan cycli van afbraak en vernieuwing. Dit gebeurt op vrijwel dezelfde manier als je huidcellen zichzelf regelmatig vernieuwen.
Gezien het feit dat collageen driekwart van onze huid vormt, is het duidelijk dat het belangrijk is dat ons lichaam collageen blijft produceren. En nog wel in grote hoeveelheden. De meeste herstel-activiteiten van de huid vinden plaats in de dermis (de huidlaag onder de opperhuid). En de collageenproductie is een van de drukste ‘herstelwerkzaamheden’. Fibroblasten maken nieuw collageen aan, terwijl enzymen oud collageen afbreken en afvoeren. Dit proces verloopt heel soepel, totdat we ongeveer 35 jaar worden. Als je veel blootgesteld bent aan UV-straling kan dit nog eerder zijn. Maar vanaf dan presteren je fibroblasten minder goed. En je enzymen gaan juist meer collageen afbreken als gevolg van oxidatieve stress. Oxidatieve stress is beschadiging aan gezonde weefsels en cellen in ons lichaam door een teveel aan vrije radicalen of een tekort aan antioxidanten.
Het is belangrijk om te beseffen dat verminderde collageenproductie een natuurlijk kenmerk is van veroudering. Om collageenuitputting te verhelpen, is de beste optie om de productie van collageen op fibroblastniveau te stimuleren.
Waardoor verliezen we collageen?
Door de invloed van zonlicht, leeftijd, chemische invloeden (bijv. oxidatieve stress) verliest de huid collageen en worden de collageenvezels broos.
Naarmate we ouder worden produceert ons lichaam minder collageen. De stevigheid van de huid neemt af en de structuur verandert. Rimpels vormen, en gewrichtskraakbeen verzwakt.
De overgang zorgt voor een dramatische vermindering van de collageenproductie. Op de leeftijd van 60 jaar is een aanzienlijke afname van de collageenproductie normaal.
Wat kun je doen om collageenafname te beperken?
Sommige factoren kunnen het niveau van collageen in het lichaam aantasten. Door ze te vermijden, kan de huid langer gezond blijven. Om collageenafname te beperken kun je dus het beste:
- Niet roken: veel chemicaliën in tabaksrook beschadigen zowel collageen en elastine in de huid. Nicotine vernauwt tevens de bloedvaten in de buitenste lagen van de huid. Dit schaadt de gezondheid van de huid door de toevoer van voedingsstoffen en zuurstof naar de huid te verminderen.
- Suikerconsumptie beperken: een dieet met veel suiker verhoogt de snelheid van glycatie. Dit is een proces waarbij bloedsuikers zich hechten aan eiwitten om nieuwe moleculen te vormen die geavanceerde glycatie-eindproducten (AGE’s) worden genoemd. AGE’s beschadigen nabijgelegen proteïnen en kunnen collageen droog, broos en zwak maken.
- Vermijd of bescherm tegen UV-straling: ultraviolette stralen in zonlicht zorgen ervoor dat collageen sneller breekt, waardoor collageenvezels worden beschadigd en abnormale elastines worden opgebouwd. De UV-stralen in zonlicht beschadigen het collageen in de dermis en de huid wordt verkeerd opgebouwd en vormt rimpels.
- Beperk of vermijd alcohol.
Daarnaast zijn er enkele factoren die de collageenproductie negatief beïnvloeden maar helaas niet door ons te beïnvloeden zijn:
- Auto-immuunziekten: sommige auto-immuunziekten veroorzaken antilichamen tegen collageen.
- Genetische veranderingen kunnen de extracellulaire matrix beïnvloeden. Het geproduceerde collageen kan lager zijn of het kan disfunctioneel, gemuteerd collageen zijn.
- Het verouderingsproces: dit zorgt ervoor dat collageenniveaus op natuurlijke wijze in de loop van de tijd afnemen.
Wat kun je doen om collageenproductie te stimuleren?
Gezonde voeding kan het lichaam helpen bij het produceren van collageen. Zo hebben cellen antioxidanten als Vitamine E en C nodig om zichzelf te beschermen. Vitamine C is ook goed om collageenvezels te herstellen. Het is aangetoond dat het bijdraagt aan een gezond collageenmetabolisme.
Voedingsstoffen die de collageenvorming kunnen ondersteunen, zijn onder andere:
- Proline: in vlees, kool, soja, kaas en eiwitten;
- Anthocyanidins: in kersen bosbessen, bramen en frambozen;
- Vitamine C: in sinaasappels, broccoli, paprika en aardbeien;
- Koper: in noten, schaaldieren, en rood vlees;
- Vitamine A: in dierlijke voedingsmiddelen en plantaardig voedsel als bèta-caroteen.
Collageen crèmes verhogen je collageenniveau helaas niet
Veel producten die collageen bevatten, waaronder crèmes, collageen maskers en poeders. Ze claimen de huid te revitaliseren door het collageengehalte in het lichaam te verhogen. Dit is echter onwaarschijnlijk, omdat collageenmoleculen te groot zijn om door de huid te worden opgenomen. Elk voordeel dat je merkt na gebruik van een dergelijke collageen crème of collageen masker is waarschijnlijk toe te schrijven aan de hydraterende effecten van deze producten. Ze verhogen niet het collageenniveau. Bovendien zijn dergelijke producten niet aangemerkt als medicijnen. Dit heeft tot gevolg dat claims die erover gemaakt worden met betrekking tot hun werkzaamheid niet wetenschappelijk bewezen hoeven te worden.
Behandelingen ter stimulering van de aanmaak van collageen
Er zijn verschillende behandelingen die de productie van collageen door het lichaam stimuleren. Enkele behandelingen die wij op dit gebied bieden zijn:
Tijdens een dermapen behandeling wordt met microscopische naalden kleine prikjes in de oppervlakkige lagen van de huid gemaakt. De micro naalden creëren zeer kleine wondjes op de huid om het genezingsproces en de productie van nieuwe, gezonde huidcellen te activeren. Nieuwe huidvezels worden aangemaakt. Die stimuleren de aanmaak van nieuw collageen en elastine. Hierdoor verjongt en verstevigt de huid, verminderen grove poriën, striae en littekens. Daarbij kunnen – door de kleine gaatjes (kanaaltjes noemen we die) die de naaldjes maken in de huid – actieve ingrediënten zoals hyaluronzuur, antioxidanten en vitaminen diep in de huid worden ingebracht en veel beter worden opgenomen. Dit geeft de huid een enorme stimulans en verhoogt de collageenproductie nog meer. Een behandeling maakt de huid egaler, steviger en gladder en vermindert littekens enorm. Meer informatie over Dermapen microneedling.
Profhilo is een zogenaamd bioremodellerende behandeling die rimpels van binnenuit helpt genezen, in plaats van ze alleen maar te vullen. Het bestaat uit 100% puur hyaluronzuur en is daarmee de natuurlijkste en zuiverste injectable momenteel op de markt.
Tijdens een profhilo behandeling wordt puur hyaluronzuur in de huid geïnjecteerd. De stof blijft gedurende ongeveer 28 dagen in de huid zitten. De Profhilo zorgt voor langdurige en langzame afgifte van hyaluronzuur aan de huid. Dit stimuleert de aanmaak van vier typen collageen (type 1,3, 4 en 7), elastine en zelfs vetweefsel. Dit heet bioremodelling. Profhilo stimuleert daarmee de huidvernieuwing. De huidtint, textuur, hydratatie en glans verbeteren. Het creëert volume in het weefsel waar het nodig is vanwege de goede verspreiding. En tot slot heeft Profhilo ook een aanzienlijk liftend effect op het weefsel. Meer informatie over Profhilo.
- Skinboosters
Skinboosters zijn speciaal ontwikkeld om de huid te voeden door langdurige diepgaande hydratatie. Een reeks micro-injecties van langdurig hyaluronzuur verbetert de algehele huidkwaliteit. Skinboosters stimuleren de bloedsomloop en collageenproductie. Het effect van de behandeling bouwt geleidelijk en subtiel op. Resultaten zijn direct al wel zichtbaar, maar blijven 3-6 maanden erna verbeteren, doordat de effecten van collageenaanmaak zichtbaar wordt. De huid wordt gladder, glanst meer, de poriegrootte wordt kleiner en fijne lijntjes nemen af. Een skinboosterbehandeling geeft mooie subtiele, natuurlijke resultaten. Meer informatie over Skinboosters
- Chemische Peelings
Chemische peelings verwijderen een laagje beschadigde huid. Bij een chemische peeling wordt een niet-giftige chemische vloeistof op de huid aangebracht. Die trekt in de huid en ‘beschadigt’ deze lichtelijk. Hierdoor gaat de huid nieuwe cellen aanmaken, omdat hij gedwongen wordt zich te herstellen. De huid verjongt en dit stimuleert onder andere de aanmaak van collageen. Van een peeling wordt de huid zachter, gladder, steviger en egaler. Ook krijgt de huid een stralendere teint. Meer informatie over peelings
Plexr behandeling van het bovenooglid
Plexr is een plasma techniek waarmee je de huid kunt inkrimpen. Door kleine plasmastroompjes (bliksemschichtjes) die je ziet als een klein flitsje, verdampt de bovenste laag dode huidcellen, en krimpt de huid eromheen in. Wanneer meerdere van deze puntjes in een specifiek patroon op de huid wordt aangebracht, geeft dit een complete verstrakking en verjonging van de huid. Als de huid hersteld is, voelt die gelift en stevig aan. Na de behandeling activeert het lichaam de aanmaak van collageen en elastine. Dit is een indirect effect, maar daardoor verbetert de huid nog meer in de volgende maanden. Het resultaat is een natuurlijk ogende verjonging van het behandelde gebied. Plexr wordt veel toegepast voor hangende oogleden, mondrimpels (bovenlip) en kraaienpootjes. Meer informatie over Plexr
Meer informatie?
Wil je meer lezen over wat je kunt doen tegen huidveroudering? Lees dan ons uitgebreide artikel: Rimpels, hoe komen we eraan en hoe komen we eraf?
Gratis consult
Heb je vragen of overweeg je een behandeling? Je kunt bij ons altijd terecht voor een vrijblijvend en gratis oriënterend gesprek. Boek je gratis consult hier
